Co musisz wiedzieć o tarczycy? Jest to taki gruczoł, który znajduje się w dolnej części szyi. Słowo gruczoł daje nam informację o tym, że tarczyca wydziela różnego rodzaju związki, m.in. hormony. Czy wiesz czym są hormony? To takie przekaźniki, które wydzielane są w jednym miejscu organizmu i włączają lub wyłączają jakieś reakcje w innym miejscu.
Co musisz wiedzieć o tarczycy? Prawdopodobnie szukasz informacji o tarczycy z powodu gorszego samopoczucia albo problemami ze zrzuceniem zbędnych kilogramów. I nie bez powodu! Ale zacznijmy od podstaw. Warto znać hormony, które wydziela: trójjodoyroninę, tyroksynę i kalcytoninę.
Trójjodotyronina oznaczana jest skrótem T3, pełni główną rolę spośród hormonów tarczycy. Chociaż tarczyca wytwarza tylko 1% T3. Większość wytwarzana jest z tyroksyny (T4) poprzez odłączenie jednej cząsteczki jodu z tego związku, nazywa się to konwersją. T3 wpływa we wnętrzach komórek na aktywację enzymów odpowiedzialnych głównie za metabolizm węglowodanów i tłuszczów. Skutkiem działania T3 jest zwiększenie przemian energetycznych w organizmie, większe zużycie tlenu i wytwarzanie ciepła w organizmie.
Jeśli występuje w odpowiednim stężeniu ma działanie anaboliczne, czyli odpowiada za syntezę białek. Jeśli jest jej za dużo, nasila katabolizm czyli wywołuje rozkład białek mięśniowych. Odpowiada tez za prawidłowy wzrost organizmu i rozwój układu nerwowego.
Co się dzieje jeśli mamy za mało T3? O tym przeczytasz tutaj!
Kalcytonina z kolei bierze udział w regulacji wapniowo-fosforanowej oganizmu. Obniża stężenie wapnia we krwi oraz zmniejsza stężenie fosforanów. Dzieje się to m.in przez hamowanie ponownego wchłaniania z moczu wapnia i fosforanów w cewkach nerkowych, dzięki temu następuje ich większe wydalanie z organizmu. Hamuje również aktywność komórek kościogubnych.
Aby dobrze zrozumieć funkcjonowanie tarczy trzeba też się zagłębić w sprawy związane z przysadką mózgową, która reguluje jej funkcjonowanie. Wiecie, taki regulator regulatora.
Przysadka wydziela bardzo dużo hormonów regulujących inne gruczoły. Dla tarczycy kluczowym będzie hormon tyreotropowy, tyreotropina, czyli TSH. Zwiększa przepływ krwi przez tarczycę, wydzielanie hormonów tarczycy (T3 i T4) i samą jej masę. Wydzielanie tych hormonów powiązane jest na zasadzie pętli sprzężeń ujemnych. Czyli duża ilość hormonów tarczycy we krwi hamuje wydzielanie TSH (które pobudzałoby tarczycę do dalszej produkcji), natomiast spadek T3 i T4 wywołuje zwiększenie TSH, które z kolei ma pobudzić tarczycę do podniesienia poziomów T3 i T4. Tak, aby wszystko było na odpowiednim poziomie. Dlatego właśnie uważam, że nasz organizm jest genialny!
Oczywiście to sytuacja, w której wszystko działa prawidłowo. Coraz częściej zdarza się, że niektórych hormonów jest za dużo lub za mało. Pojawia się niedoczynność lub nadczynność. Mogą pojawić się również przeciwciała atakujące tarczycę, co prowadzi do choroby Hashimoto.
Te rzeczy musisz sprawdzić, jeśli podejrzewasz u siebie problemy z tarczycą!
- Ernst Mutschler, Farmakologia i toksykologia, Wrocław: MedPharm Polska, 2010
- Traczyk W.Z. Fizjologia człowieka w zarysie