Kojarzycie endorfinki? Mówi się, że są takie pokarmy jak np. czekolada, które od razu poprawiają nam humor. Ile w tym prawdy? A ile w tym legend? Czy czekolada na poprawę humoru to dobry pomysł czy zwykły mit?
Endorfiny to grupa hormonów. Takich, które odpowiadają za dobre samopoczucie i zadowolenie z siebie. Wywołują też stany euforyczne, dlatego mówi się o nich „hormony szczęścia”. Oprócz tego mają zdolność do tłumienia bólu i uczucia drętwienia. Działaniem podobne są do morfiny, ale jako że wytwarzane są w naszym organizmie nazywają się endorfiny (endogenne morfiny).
Okazuje się, że spożywanie posiłków może przyczynić się do zmian nastroju! Przede wszystkim przez wpływ na aktywację reakcji uśmierzających w centralnym układzie nerwowym, co prowadzi do mniejszego odczuwania bólu. Chociaż badania na tym polu są dość sprzeczne.
Jedzenie i endorfiny
Badano szczury. W kilku badaniach wykazano, że podanie cukru zatrzymuje ich wcześniejsze przygnębienie, co wskazuje na uspokajający wpływ sacharozy. Na szczurach oczywiście ciężko sprawdzać zmiany nastroju, sprawdzano wiec ich wrażliwość na ból. No i w przeciwieństwie do oczekiwanych wyników okazało się, że u szczurów, które miały stały dostęp do roztworu sacharozy pojawiła się nadwrażliwość, a nie obniżona wrażliwość na ból.
Przy badaniu ludzi nie wykazano związku z wydzielaniem endorfin po spożyciu smacznego posiłku. Z kolei w innym badaniu osoby spożywające smaczne posiłki były bardziej odporne na ból niż osoby, które jadły niesmaczne posiłki. Wyniki są więc bardzo niejasne.
A co z czekoladą? Przecież czekolada produkuje endorfinki!
A no właśnie guzik prawda! Czekolada może się sprawdzić na poprawę humoru, jednak nie ma to związku z endorfinami. Poprawa nastroju po czekoladzie (oprócz tego, że jest źródłem cukru, który przecież tak lubimy) jest związana z zawartością tryptofanu! Tryptofan z kolei jest niezbędny do syntezy serotoniny (inny „hormon szczęścia”). Czekolada, która zawiera 85% kakao posiada więcej serotoniny (aż 2,9 mikrograma na gram), a czekolada z zawartością 70-85% kakao jest bogatsza w tryptofan (13,3 mikrograma na gram). Dodatkowo, węglowodany zawarte w czekoladzie pobudzają organizm do produkcji serotoniny przez nasz organizm.
Cała prawda o uzależnieniu od cukru
„Czekolada na poprawę humoru”
Czy możemy to stwierdzenie uznać za mit? Nie! Serotonina też jest hormonem szczęścia! Jednak łączenie czekolady z endorfinami jest nie do końca trafione, biorąc pod uwagę sprzeczności występujące w badaniach. Czekolada zawiera dużo ciekawych substancji, ale o tym czy jest bardziej pożyteczna czy szkodliwa nie będę się dziś rozpisywać. Więcej przeczytasz tutaj.
- Leszczyńska T., Pisulewski P., Wpływ wybranych składników żywności na aktywność psychofizyczną człowieka.
- Zdrojewicz Z. , Grześkowiak K. , Łukasiewicz M. Wpływ spożycia czekolady na organizm człowieka